ارزیابی و رتبه بندی مخاطره فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاه از روش های fdahp و electre

Authors

محمد رضا توکلی محمدی

(مسوول مکاتبات): استادیار پژوهشکده فرآوری مواد معدنی، جهاد دانشگاهی تربیت مدرس، تهران، ایران. علی رضایی

دانشجوی دکتری مهندسی اکتشاف معدن، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران. محمد حیاتی

استادیار گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران. حسین حسنی

دانشیار دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران.

abstract

زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل پایداری، تجزیه ناپذیری و مشکلات دسترس­پذیری زیستی، از آلاینده­های مهم و خطرناک محیط­زیست به شمار می­روند. رسوبات معدن مس سرچشمه ایران، حاوی غلظت­های بالایی از این آلاینده­ها می­باشد. هدف اول این پژوهش، ارزیابی مخاطره زیست محیطی فلزات سنگین این رسوبات با تعیین شاخص­ ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، شاخص غنی­شدگی و شاخص زمین­انباشتگی و هدف دوم، رتبه­بندی این فلزات بر اساس میزان بحرانیت با استفاده از روش­های تصمیم­گیری چند شاخصه است. روش بررسی: در این تحقیق، ابتدا با تعیین شاخص­های ارزیابی مخاطره به بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین (co، cu، mo، zn، cr، mn، ni، pb، ti و fe) در رسوبات معدن مس سرچشمه منتهی به سد باطله پرداخته شده است. در ادامه، با جمع آوری نظرات خبرگان در خصوص میزان اهمیت نسبی هر کدام از شاخص­های یاد شده و تعیین وزن نهایی شاخص­ها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی، رتبه­بندی و خوشه­بندی فلزات سنگین رسوبات در منطقه مورد مطالعه، با استفاده از روش الکتر صورت گرفته است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج سنجش شاخص­های ارزیابی مخاطره، شدت آلودگی منطقه به فلزات سنگین، به صورتzn> cu> fe>mo> pb >mn>cr می­باشد و کلیه فلزات رسوبات به جز مس، روی و آهن تقریبا در محدوده غیرآلوده قرار داشتند. همچنین بر اساس نتایج رتبه­ بندی، مخاطره­های 10 گانه در 7 دسته خوشه­بندی شدند، به­طوری که مس، آهن و روی به ترتیب بالاترین میزان آلایندگی و بحرانیت مخاطره را در بین فلزات سنگین رسوبات مورد مطالعه داشتند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی و رتبه بندی مخاطره فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاه از روش های FDAHP و ELECTRE

زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل پایداری، تجزیه ناپذیری و مشکلات دسترس­پذیری زیستی، از آلاینده­های مهم و خطرناک محیط­زیست به شمار می­روند. رسوبات معدن مس سرچشمه ایران، حاوی غلظت­های بالایی از این آلاینده­ها می­باشد. هدف اول این پژوهش، ارزیابی مخاطره زیست محیطی فلزات سنگین این رسوبات با تعیین شاخص­ ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، شاخص غنی­شدگی و شاخص زمین­انباشتگی و هدف دوم، رتبه­بندی این فلزات بر...

full text

ارزیابی مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از فلزات سنگین با استفاه از روش ELECTRE III (مطالعه موردی: معدن مس سرچشمه کرمان)

فلزات سنگین به دلیل پایداری، تجزیه ناپذیری و مشکلات دسترس‌پذیری زیستی، از آلاینده‌های مهم و خطرناک محیط‌زیست به شمار می‌روند. رسوبات معدن مس سرچشمه کرمان در ایران، حاوی غلظت‌های بالایی از این آلاینده‌ها است. هدف اول این پژوهش، ارزیابی مخاطره زیست‌محیطی فلزات سنگین این رسوبات با تعیین شاخص ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، شاخص غنی‌شدگی و شاخص زمین‌انباشتگی و هدف دوم، رتبه‌بندی این فلزات بر اساس میز...

full text

ارزیابی مخاطرات زیست محیطی ناشی از فلزات سنگین با استفاه از روش electre iii (مطالعه موردی: معدن مس سرچشمه کرمان)

فلزات سنگین به دلیل پایداری، تجزیه ناپذیری و مشکلات دسترس پذیری زیستی، از آلاینده های مهم و خطرناک محیط زیست به شمار می روند. رسوبات معدن مس سرچشمه کرمان در ایران، حاوی غلظت های بالایی از این آلاینده ها است. هدف اول این پژوهش، ارزیابی مخاطره زیست محیطی فلزات سنگین این رسوبات با تعیین شاخص ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، شاخص غنی شدگی و شاخص زمین انباشتگی و هدف دوم، رتبه بندی این فلزات بر اساس میز...

full text

ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری

سد باطله معدن مس سرچشمه حاوی فلزات سنگین زیادی است. به این منظور،  رسوبات مجتمع مس سرچشمه، برای تعیین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، آنالیز شیمیایی شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلزات سنگین (Co، Cu، Mo، Zn، Cr، Mn، Ni، Pb، Ti و Fe) در رسوبات معدن مس سرچشمه منتهی به سد باطله است. در این پژوهش، شاخص‌های آلودگی نظیر ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، فاکتور غنی‌شدگی و شاخص زمین‌انب...

full text

ارزیابی شاخص‌های آلودگی فلزات سنگین در آب‌های سطحی معدن مس سرچشمه با روش‌های آماری چندمتغیره و GIS

معدن مس سرچشمه دومین معدن روباز مس بزرگ جهان است که فعالیت­های معدنی، عملیات آبگیری و سدسازی آن می­تواند سبب آلودگی منابع آب سطحی و زیرسطحی منطقه شود. در این مطالعه به منظور ارزیابی غلظت فلزات سنگین در 82 نمونه آب­ سطحی (924 پارامتر کیفی) از شاخص­ آلودگی فلزات سنگین (HPI)، شاخص ارزیابی فلزات سنگین (HEI) و درجه آلودگی (Cd) استفاده شده است. همچنین متغیرهای اصلی مؤثر بر شاخص­های آلودگی با استفاده ...

full text

ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری

سد باطله معدن مس سرچشمه حاوی فلزات سنگین زیادی است. به این منظور،  رسوبات مجتمع مس سرچشمه، برای تعیین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، آنالیز شیمیایی شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلزات سنگین (co، cu، mo، zn، cr، mn، ni، pb، ti و fe) در رسوبات معدن مس سرچشمه منتهی به سد باطله است. در این پژوهش، شاخص­های آلودگی نظیر ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، فاکتور غنی­شدگی و شاخص زمین­انب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم و تکنولوژی محیط زیست

جلد ۱۸، شماره ۳(ویژه نامه)، صفحات ۲۰۹-۲۲۳

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023